|
|
|
|
|
|
||||
English |
Kısım1 Kısım2 Kısım3 Kısım4 Kısım1 Kısım2 Kısım3 Kısım4 Kısım1 Kısım2 Kısım3 Kısım4 |
Projeye ait bilgiler proje müellifi tarafından sisteme girilebilmektedir.Ancak güncellemeler projeyi onaylayan tarafından yapılabilmektedir. Cep telefonundan projenin durumu takip edilebilmektedir.Kullanıcı adı ve şifre hakan6n@gmail.com adresinden verilmektedir. 1- Panel-İnverter Uyumluluk Hesapları 2- Gerilim Düşümü Kayıp Hesapları 3-DC-AC Kablo Kesit, Sigorta, Şalter, Bara, Akım Trafosu,Parafudr Seçim Hesapları 4-Tek Hat Proje Çizimi 4-Dosya Evrak Kontrol Güneş Paneline ait teknik veriler girilir.
Projeye ait ait teknik veriler girilir.
Dosya kontrolü yapılmakta
Proje sorumlusu seçilmekte.Sadece proje sorumlusu bilgileri güncelleyebilir.
Hesapla butonuna basarak proje kontrol işlemleri yapılır. Buradan proje araması yapılır.
Hesapla butonuna basılması ile aşağıdaki kontroller yapılarak uygun olması halinde check işareti konulur.
Dosya eksikleri tamamlanmadığı için çarpı işareti konur. Butonlara tıklamak suretiyle hesap detayı görüntülenir.
Tek hat diyagramında proje taslağı çizilerek sigorta,şalter,parafudr,akım trafosu,bara, kesitler, röleler seçilir.
-1600 kVA trafonun yaklaşık kısa devre akımı
38.000 A alınarak, seçilen toraklama malzemesine göre kesit hesapları
yapılmaktadır.
ENH hesaplarında iletken tel buzlu haldeyken rüzgar yükü hesaba katılmamaktadır. Buzlu halde de rüzgar eseceği açıktır.Burada Pbw ile iletkene %100 rüzgar yükü geldiği varsayılarak kuvvet hesaplanmıştır. Pnw ile de iletkene gelen toplam cer kuvveti hesaplanmıştır. Özellikle kış şartlarının ağır geçtiği yerlerde direk yıkılmalarının önüne geçebilmek için bu kuvvet dikkate alınmalıdır.
AG Şebekelerde Alpek Kablolara ait cer kuvvetleri YÜKSEK alınmakta dolayısıyla proje hesaplarında AĞIR DİREKLER seçilmektedir. Bu da tesis maliyetlerini artırmaktadır.Alpek Kablolara Ait Cer Hesapları bulunmamaktadır.Bu İletkenlere Ait Cer Hesapları Verilmiştir. Buzlu halde de rüzgar eseceği açıktır.Burada Pbw ile iletkene %100 rüzgar yükü geldiği varsayılarak kuvvet hesaplanmıştır. Pnw ile de iletkene gelen toplam cer kuvveti hesaplanmıştır. Özellikle kış şartlarının ağır geçtiği yerlerde direk yıkılmalarının önüne geçebilmek için bu kuvvet dikkate alınmalıdır.
1-Programda AG Bakır veya Alümünyum XLPE kablo seçilebilmektedir.(Halihazırda alüminyum AG kablo kullanılmamaktadır.) 2-Otomatik olarak kablo empedans değerlerine göre hesaplar yapılmaktadır. İstenirse radyo butonlarından seçim yapılarak; bakır için 56, alüminyum için 35 iletkenlik katsayılarına göre hesaplar yenilenebilir. 3-SDK larda diversite hesabı otomatik olarak yapılmaktadır. İstenirse check box dan Manual Diversite seçilmek suretiyle diversite ayarlanabilmektedir. 4-Hesaplarda mesken aboneleri dikkate alınarak Cos φ =0,86 olarak hesaplara dahil edilmiştir. İstenirse Cos φ değeri değiştirilerek hesaplar yenilenebilir. 5-Program Cos φ'ye göre aktif ve reaktif gerilim düşümünlerini ayrı ayrı hesaplamakta, kırmızı şeritli kısımda ise toplam gerilim düşümü verilmektedir. Program en fazla gerilim düşümü olan kolu otomatik olarak bulmaktadır.
Trafo ve DM binalarımızda trafo bakır kolon kablosu, bakır topraklama iletkenlerinin hırsızlık olayları dolayısıyla çalındığı görülmektedir. Kolon Kablolarının Alüminyum seçilmesi, topraklama iletkeninin çelik örgülü iletken seçilmesi (Toprak içerisine girmeyen kısım Alüminyum döşenebilir) halinde bu sorunların önüne geçilecektir. 1-Trafo güçlerine göre AG Kolon kablo kesiti ve adetleri XLPE ve PVC kablo tipine göre Bakır veya Alümünyum kablo için hesaplanmıştır. (Halihazırda alüminyum AG kablo kullanılmamaktadır.)Proje onaylarında bazı trafo güçlerinde kolon kablo kesitleri düzeltilmelidir.
a)1250
kVA trafonun proje onayında kolon kablo kesiti
b)1000
kVA trafonun proje onayında kolon kablo kesiti
c) 800
kVA trafonun proje onayında kolon kablo kesiti
2-Trafolarda nötr topraklaması 20 mt 1x50 olarak uygulanmakta iken 1xKolon Kablo Kesiti olarak değiştirilmiştir. Burada Trafo Gücüne göre olması gereken nötr topraklama iletkeni kesit hesabı Bakır,Alüminyum,Çelik için yapılmıştır. Bina içerisinde topraklama barası olarak Alüminyum kullanılabilmektedir fakat toprak içerisinde Bakır veya Çelik Örgülü kullanılabilir. Saha kabullerinde trafo binası koruma topraklaması sadece 1x95 lik galvanizli çelik örgülü tel ile hatalı bir şekilde yapıldığı görülmektedir. Buna dikkat edilmelidir.
4-İleride trafo güç artırımı olasılığı gözönüne alarak Trafo binasına konulabilecek maximum güçte trafo gücüne göre topraklama kesiti hesapları yapılması uygun olacaktır. Direk tipi trafolarda ise 400 kVA ya göre yapılması uygun olacaktır. 5-Tesislerimizde Koruma topraklamasının kesiti de nötr iletken kesitine eşit veya daha büyük olmalıdır. 6-Kanal Derinliği, Toprak Tipi, Toprak Sıcaklığına göre kablo ısınma kontrolleri yapılarak girilen güç değerine göre olması gereken kablo kesitleri XLPE Bakır ve Alüminyum için yapılmıştır.Kablo empedans değerlerine göre veya radyo butonundan seçim yapılarak; bakır için 56, alüminyum için 35 iletkenlik katsayılarına göre hesaplar yenilenebilir. a)Toprak tipi sahil kesimlerinde ıslak tip seçilmesi uygun olacaktır.Karadeniz Bölgesi için aşırı ıslak tip seçilmesi uygun olacaktır. b)Yeraltı kablo kesiti hesaplarında Kanal derinliği projesine uygun olarak seçilmelidir.
Trafo Merkezleri, Dağıtım Merkezlerinde yapılan TEMEL (AĞ) TOPRAKLAMASI müsade edilken adım gerilimi ve temas gerilimine göre dizayn edilmelidir. Hesaplar buralarda çalışaşacak 70 kg lık bir personel için yapılmıştır.(İlave olarak 50 kg lık bir insan bedeni için de hesaplar verilmiştir. Hesaplar için aşağıdaki bilgilerin girilmesi gerekmektedir. 1-Temel topraklamasının yapılacak yerin toprak direnci ölçülerek bu değer sisteme girilmelidir. 2-Temel topraklamasında kullanılacak iletkenin tipi menüden seçilmelidir. 3-Sistemde meydana gelebilecek kısa devre akım büyüklüğü girildiğinde Temel(ağ) topraklamasında kullanılacak iletkenin kesiti hesaplanmaktadır. 4-Temel(Ağ) topraklaması yapılacak alanın büyüklüğü en ve boy olarak girilmelidir. 5-Temel Topraklamasında kullanılacak paralel iletkenler arasdındaki mesafe ( Göz, hücre ebatları) girilerek (değiştirilerek) hesaplanan adım ve temas gerilimlerinin uygun olup olmadığı program tarafından kontrol edilmektedir. Temel (ağ) topraklama Projesi bu uygun değere göre çizilmelidir. Program Teknik Hesaplar Menüsünde Temel(ağ) topraklaması kısmında kullanıma açılmıştır.
Aşağıda Temel(Ağ) topraklaması yapılacak yerin ebatları girilmektedir.
Aşağıda adım ve temas gerilimlerinin uygun olup olmadığının kontrolü yapılmaktadır.
Elektrik tesislerinde kullanılan topraklama malzemelerinin topraklama kazığı(köşebent), çubuk, şerit, levha ile yapılan topraklamaların hesapları yapılmıştır. 1-Topraklama yapılacak yerin toprak direnci ölçülmesi ve bulunan değerin formülde kullanılması gerekmektedir. Toprak Megerinin 4 çubuğu, 2 veya 4 mt aralıklı olarak toprağa çakılarak, toprak megeri toprak direnci ölçüm kademesinde ölçüm yapılırak bulunur. 2-Kullanılan topraklama malzemelerine ve şekillerine göre hesaplar verilmiştir.
Bina içerisinde topraklama kazığı çakılamadığından megerle yapılan ölçümlerde yalnızca toprak temasının olup olmadığı ölçülmektedir. Koruma ve işletme topraklamalarının gerçek değeri ölçülememektedir. Bu nedenle topraklama omaj değerlerinin standartların istediği değerlerde olup olmadığı anlaşılamamakta, kabul işlemlerinde sıkıntı yaşanmaktadır. Burada kullanılan yöntemle koruma ve işletme toprak dirençlerinin GERÇEK değerleri bulunabilmektedir. Saha testleri yapılarak kullanılan yöntemin doğru olduğu görülmüştür. Örnek olarak bina altında üç trafo varsa ölçüm şu şekide yapılmaktadır.
1-Öncelikle megerin topraklama kazıklarına bağlanması gereken iki prop panodaki topraklama barasına bağlanır. (Siyah ve Yeşil proplar). 2-Meger ölçüm ucu (kırmızı ve mavi) pano 1’in nötr ucuna bağlanarak ölçüm yapılır. Sonuc ölçüm1 'e yazılır. 3-Meger ölçüm ucu (kırmızı ve mavi)pano 2’in nötr ucuna bağlanarak ölçüm yapılır. Sonuc ölçüm2'e yazılır. 4-Meger ölçüm ucu (kırmızı ve mavi) pano 3’in nötr ucuna bağlanarak ölçüm yapılır. Sonuc ölçüm3'e yazılır. 5-Megerin topraklama kazıklarına bağlanması gereken iki prop pano 1'in nötrüne (Siyah ve Yeşil proplar). Meger ölçüm ucu pano 2’nin nötr ucuna bağlanarak ölçüm yapılır. Sonuc ölçüm4'e yazılır. 6-Hesapla butonuna basılarak ortak olan koruma topraklamasının ve pano1, pano2 ve pano3 işletme topraklama omaj değerleri bulunarak standartlara uygun olmadığı kontrol edilir.
Teknik Hesaplar Menüsünde Bina İçerisinde Topraklama Değerleri Ölçümü sekmesini tıklayarak ölçümler yapılabilmektedir.
Enerji Nakil Hattı hesaplarında kullanılan her bir iletken için buz yükü bölgelerine ait aort’ya göre Tn cer hesaplarının doğru yapılması son derece önemlidir. Proje onaylarında maximum cer, sehim ve salınım hesapları için aort’ya bağlı 9 durum için Tn cer hesapları yapılmaktadır. İletkenlerin buz yükü bölgelerine göre aort’ya bağlı yayımlanan cer kuvvetlerinde HATALAR tespit edilmiştir. Örneğin pigeon beton direkli 4 devre projede, minimum sıcaklık için aort=150m de Tn cer kuvveti 198,22 olarak HATALI YAYIMLANMIŞTIR. Oysaki bu değer 498,23 (Yaklaşık 2,51 katı) olmalıdır. ENH’da kullanılan İletkenlere ait yayımlanan bu tabloların proje kontrol ve onay işlemlerinin sağlıklı yapılabilmesi için yeniden hesaplanarak yayımlanması gerekmektedir.
ENH hesaplarında 8.Hal kontrolünde buz yükü bölgesine ait maximum ortam sıcaklığında cer hesabı verilmektedir. Halbuki iletken sıcaklığı maximum yük halinde akım dolayısıyla ısınacak ve telin sıcaklığı ortam sıcaklığının üzerine çıkacaktır. Dolayısıyla iletken bu aşırı ısınma dolayısıyla daha fazla sehim verecek emniyet mesafelerini ihlal edebilecektir. Özellikle Yenilenebilir enerji (GES,RES) santralleri tam yükte çalıştıklarında iletkenin maximum sıcaklığı 70-80 0C leri bulabilecektir. Hazırlanan sehim şablonlarında 70 0C için sehim eğrisi ile emniyet mesafeleri kontrol edilmelidir.Genellikle tam kapasitede çalışan swallow ENH’de hat başlarında tellerin aşırı salgı yaptığı görülmektedir. ENH Proje hesaplarında yapılan tel çekim cer değerlerinin yüksek hesaplandığı görülmektedir. ENH proje hesaplarında direk tipleri doğru seçilse de, sıcaklığa bağlı olarak yapılan tel çekim hesapları hatalı yapıldığında proje geçerliliğini kaybetmektedir. Dolayısıyla -5, %100 buzlu halde teller çok daha fazla gerilmekte dolayısıyla direklere normalin üzerinde yük geldiği için direkler daha kolay yıkılabilmektedir. Pigeon İletkene ait tablolar hesaplanarak yeniden yayımlanmıştır. Enerji Nakil Hatları Menüsünde İletken Cer Tabloları sekmesini tıklayarak düzeltilmiş tablolara ulaşabilirsiniz.
1-Arazide iletken çekimlerinde GERÇEK RÜZGAR HIZININ ve SICAKLIĞIN dikkate alınarak SEHİM ve CER Hesaplarının yapılması gerekmektedir. Programda; -Rüzgar değeri Anemometere ile ölçülerek (m/sn) programda ilgili yere girilir. -Ölçülen ortam sıcaklığı programda ilgili yere girilir(0C). -Tel Çekimi yapılan durdurucu direkler arasında hesaplanan aort değeri girilir. -Sehim ölçümü yapılacak iki direk arasındaki mesafe ilgili yere girilir. -Proje Demir veya Beton direkli olarak seçildikten sonra İletken tipi ve buz yükü bölgesi seçilerek 1 derece aralıklarla sehim değerleri hesaplanmaktadır. Ölçüm aort değerine en yakın direkler arasında yapılırsa tel çekim işlemi daha doğru olacaktır. Sahada İletken Cer ve Sehim hesapları tıklayarak programa erişim sağlayabilirsiniz.
2-Proje Onaylarında Hesaplanan SEHİM CETVELİ Tablolarının Kontrolü. Proje Demir veya Beton direkli olarak seçildikten sonra Buz Yükü Bölgesi seçilir. -Cer (sehim) hesabı yapılacak direkler arasında hesaplanan aort değeri tablonun 1. kısmına girilir. -Sehim hesabı yapılacak iki direk arasındaki mesafe Direk Açıklığı kısmına tablonun ikinci kısmında girilir. -Tablo 1 de iki durdurcu direk arasındaki direk ara mesafeleri girilerek aort hesabı kontrol edilebilir. -Tablo 2 de iki direk arasında aort bağlı olarak hesaplanan Gerilme(cer) ve Sehim değerleri bulunur. Projedeki değerlerin doğruluğu kontrol edilir.
Enerji Nakil Hatları Menüsünde İletken Sehim cetveli tıklayarak programa erişim sağlayabilirsiniz.
3-Buz Yükü Bölgelerine Göre İletken Cerleri Tn(aort,Pr,Pb,0C) Hesaplanması.(Değişik Haller Denklemi). Proje Demir veya Beton direkli olarak seçildikten sonra Buz Yükü Bölgesi seçilir. -Tablonun 1. kısmında Direk tipi Demir ve Beton olarak seçildikten sonra Buz Yükü Bölgesi seçilir daha sonra cer hesabı için aort değeri girilir. -Tablonun 2. kısmında Sıcaklık değeri ve İletkenin Yük Durumu (w2) seçilerek cer kuvveti hesabı yapılır.
Enerji Nakil Hatları Menüsünde Değişik Haller Denklemi tıklayarak programa erişim sağlayabilirsiniz.
Mustafa Kemal
Atatürk;c. 1881 – 10 Kasım 1938) Türk mareşal, devrimci devlet adamı, yazar ve
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu Lideri, 1923'ten 1938'deki ölümüne kadar ilk
cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa
dönüştüren kapsamlı ilerici reformlara girişti. Atatürk, askeri ve siyasi
başarılarından dolayı 20. yüzyılın en önemli siyasi liderlerinden biri olarak
kabul edilmektedir.
Sayfaya ana sayfada diğer menusunden ATATÜRK'ün Anıları. sekmesini tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Bu programda Enerji Nakil Hatları projelerinde sadece x,y,z koordinat değerlerini girmek suretiyle aşağıdaki hesaplar yapılmaktadır. 1-Direklerin ag1 ve ag2 ağırlık menzilleri hesaplanmakta, böylelikle proje çizimlerinde sehim çentik noktalarının doğru hesaplanması dolayısıyla, sehim şablonu ile arazideki engellere yaklaşma mesafeleri görülecek, direk boyları doğru bir şekilde hesaplanabilecektir. Ayrıca direklerin toplam ag (projedeki toplam agprj değeri) değeri hesaplanmakta, direklerin kullanılabilecekleri ağırlık menzilleri (ag) verilerek kontroller sağlanmaktadır. Direklerin kullanılabileceği ağırlık menzilleri taşıyıcı direklerde açıya bağlı olarak yeniden hesaplanmaktadır. 2-Durdurucu direkler arasındaki ar ruling menzil değeri hesabı yapılmaktadır. 3-Direklerin aw rüzgar menzil hesabı yapılmakta, taşıyıcı direklerin açıya bağlı olarak kullanabilecekleri rüzgar menzil değerleri hesaplanarak parantez içerisinde verilmektedir. 4-Direğe ait sapma açısı hesaplanmaktadır. Direklerin kullanılabileceği açı değerleri verilmektedir. 5-Kot farkı hesaplanmaktadır. 6-direkler arasındaki mesafeler ve direklerin hattın başlangıç noktasına uzaklığı hesaplanmaktadır. 7-Programda direk resimleri üzerine gelindiğinde resim büyümekte, bu da arazide direk boyları kontrolünde kolaylık sağlayacaktır. 8-Program pigeon demir direkler için aktif hale getirilmiştir. 9-Buz yükü bölgesi seçilerek hesaplarlar yenilenmektedir.
Sayfaya ana sayfada Enerji Nakil Hatları menusunden Direk Dağılım Listesi kontrolünü ENH ag,aw,ar, Mesafe,Açı Hesapları sekmesini tıklayarak ulaşabilirsiniz.
ENH projelerinde
fmin eğrisi ile taşıyıcı direklerin
Up Lift’ e maruz kalıp kalmadığı kontrolü
yapılmaktadır. Eğer fmin eğrisi
iletkenin askı noktası üzerinde kalıyorsa direk Up Lift’e
maruz kalır. Bazen fmin eğrisi bu
noktaya çok yakın olabilir. Bu durumda kontrolü yapılan taşıyıcı direğin
Up Lift’e maruz kalıp kalmadığı hesap yöntemi ile
kontrol edilmelidir.
Sayfaya ana sayfada Enerji Nakil Hatları menusunden ENH da Up Lift Kontrolü sekmesini tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Ülkemizde 4 buz yükü
bölgesinde kullanılan tipleştirilmiş demir ve beton direklere göre AG ve YG
iletkenlerin cerleri, kritik durum ve yükler, emniyet mesafeleri dikkate
alınarak hesaplar yapılmıştır. Bu hesapların doğru bir şekilde
yapılmaması halinde: Daha
ağır direklerin seçilmesi halinde tesis maliyetleri gereksiz yere
artacaktır. Daha hafif direkler seçilmesi halinde
tesiste bozukluklar ve arızalar meydana gelebilecektir. Programda:
Türkiye’de 4 buz
yükü bölgesinde kullanılan tipleştirilmiş müşterek demir ve beton direklerde
kullanılan iletken tertiplerine cer hesapları yapılmıştır. Programda:
Kısa devre hesaplamaları Per Unit metodu kullanılarak
yapılmıştır. Trafo, iletken parametreleri girilerek empedansın sıfır ve doğru
bileşenleri hesaplanmakta, Tesisin 9 farklı noktasında üç faz ve faz toprak
kısa devre hesaplamaları yapılmakta, bütün değerler tek hat diyagramı
üzerinde gösterilmektedir. Programda;
Müşterek direkli hatlarda:
Ülkemizde 4 buz yükü bölgesinde kullanılan Alçak
gerilim tipleştirilmiş ağaç, demir ve beton direklerin kullanılan iletken
tertipine göre hesaplanması programı devreye alınmıştır. göre Programda:
|
Mail: Hakan ALTIN